Article

มิติใหม่มาตรการปราบโกง: ภาระหรือผลประโยชน์ทางธุรกิจ

โดย ACT โพสเมื่อ Oct 09,2018

 


กฎหมายออกใหม่สองฉบับที่มีผลบังคับใช้แล้ว คือ กฎหมาย ป.ป.ช. และ พ.ร.บ. จัดซื้อจัดจ้างภาครัฐฯ ที่เป็นยาแรงเพื่อแก้ปัญหาคอร์รัปชันจนผู้ประกอบการเล็กใหญ่จำเป็นต้องเรียนรู้เพื่อปรับตัวให้ทัน เพื่อความอยู่รอดและหลีกเลี่ยงการถูกลงโทษทั้งจำและปรับ ขณะเดียวกันก็มีมาตรการภาคความสมัครใจที่แสดงถึงความใส่ใจรับผิดชอบต่อสังคมของภาคธุรกิจเกิดขึ้นมากอีกด้วย

 

เรื่องแรก กฎหมาย ป.ป.ช. ฉบับใหม่ ได้กำหนดให้มีโทษจำคุกและโทษปรับกับนิติบุคคลรวมถึงกรรมการผู้มีอำนาจ หากพบว่ามีคนขององค์กรนั้นไปติดสินบนเจ้าหน้าของรัฐหรือรัฐต่างประเทศ (มาตรา 176) ไม่ว่ากรรมการจะร่วมรู้เห็นหรือไม่ก็ตาม โดยโทษปรับนี้กำหนดไว้มากถึงสองเท่าของ ‘ความเสียหายที่เกิดขึ้นแก่รัฐหรือประโยชน์ที่นิติบุคคลได้รับ’ ซึ่งหมายความว่าค่าปรับจะสูงมากอย่างคาดไม่ถึง เพราะคำว่า ความเสียหายที่เกิดขึ้นแก่รัฐ อาจรวมถึง ต้นทุนความล่าช้า ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมหรือเศรษฐกิจ และค่าใช้จ่ายในการสืบสวนดำเนินคดีด้วยก็ได้ 

 

โทษและค่าปรับแบบนี้มีอยู่ในหลายประเทศ เช่น กรณีบริษัทโรลส์รอยซ์ ต้องจ่ายเงินค่าปรับมากราว 2.8 หมื่นล้านบาท จากการติดสินบนเพื่อขายสินค้าใน 7 ประเทศ และกรณีสองนักธุรกิจชาวอเมริกาที่ต้องติดคุกนาน 6 เดือนตามด้วยกักบริเวณอีก 6 เดือน และต้องจ่ายค่าปรับกว่า 8 ล้านบาทแก่รัฐบาลสหรัฐ ฐานติดสินบนอดีตผู้ว่าการการท่องเที่ยวของไทย 

 

แต่โทษดังกล่าวอาจได้รับการยกเว้นหากสามารถพิสูจน์ได้ว่า นิติบุคคลนั้นได้จัดให้มีมาตรการควบคุมภายในที่เหมาะสมเพียงพอเพื่อป้องกันมิให้เกิดการกระทำผิดเช่นนั้นแล้ว ตามแนวทางการกำหนดมาตรการควบคุมภายในที่เหมาะสมสำหรับนิติบุคคลฯ ของ ป.ป.ช.

 

กฎหมายยังเพิ่มอำนาจให้ ป.ป.ช. ในการกำหนดมาตรการ กลไกเพื่อป้องกันและขจัดการทุจริตและประพฤติมิชอบในภาคเอกชนอย่างเข้มงวดได้อีกด้วย ซึ่งถือเป็นเรื่องใหม่มากแต่รายละเอียดยังไม่ได้กำหนดออกมาขณะนี้

 

พ.ร.บ. จัดซื้อจัดจ้างฯ เป็นกฎหมายอีกฉบับหนึ่งที่คนทำธุรกิจกับรัฐต้องเรียนรู้ เพราะมีการกำหนดเงื่อนไขใหม่ให้ผู้ที่เข้าประมูลโครงการที่มีมูลค่าตั้งแต่ 500 ล้านบาทขึ้นไป จะต้องเป็นผู้ประกอบการที่มี ‘นโยบายและแนวทางการป้องกันการทุจริตโดยชัดแจ้ง’ อาทิเช่น ต้องมีนโยบาย วิธีการหรือมาตรการป้องกันการทุจริตในการจัดซื้อจัดจ้าง มีการกำหนดหลักจรรยาบรรณธุรกิจ เข้มงวดกับระบบตรวจสอบภายในและมีกำหนดบทลงโทษผู้ฝ่าฝืน รวมถึงจัดให้มีการสื่อสารหรือประชาสัมพันธ์นโยบายและแนวทางการป้องกันให้ผู้มีส่วนได้เสียทุกฝ่ายทราบ เป็นต้น 

 

สำหรับมาตรการภาคสมัครใจที่ควรกล่าวถึงคือ โครงการแนวร่วมปฏิบัติของภาคเอกชนไทยในการต่อต้านการทุจริต หรือ CAC เพราะนอกจากจะมีส่วนช่วยแก้ไขปัญหาคอร์รัปชันของประเทศได้เป็นอย่างดีแล้ว โครงการนี้ยังเป็นประโยชน์โดยตรงต่อองค์กรธุรกิจเอง คือทำให้ระบบงานมีระบบบริหารจัดการและการตรวจสอบที่ชัดเจน และเมื่อปรับปรุงเพียงเล็กน้อยก็นำไปใช้กับกติกาใหม่ของ ป.ป.ช. และ กฎหมายจัดซื้อจัดจ้างฯ ตามที่กล่าวข้างต้นได้ทันที

 

CAC เป็นการรวมตัวของบริษัทที่สมัครใจเข้าร่วมเป็นสมาชิก มีพันธะที่จะต้องดำเนินการให้มีการกำหนดนโยบาย แนวปฏิบัติ รวมถึงระบบควบคุมภายในองค์กรเพื่อป้องกันการทุจริตให้ครบถ้วนตามเกณฑ์ที่กำหนด และต้องจัดให้มีผู้ตรวจสอบภายนอกเข้าทำการสอบทานว่ามีการดำเนินการในเรื่องดังกล่าวจริง พร้อมทั้งยื่นหลักฐานเพื่อขอรับการรับรองจากคณะกรรมการ CAC ให้ได้ภายในระยะเวลา 18 เดือน จึงจะถือว่าเป็นสมาชิกโดยสมบูรณ์

 

ยังมีความพยายามของภาคเอกชนทั้งเล็กและใหญ่ที่จะก้าวไปพร้อมๆ กัน และเห็นความจำเป็นในการทำธุรกิจอย่างรับผิดชอบต่อสังคม เร่งยกระดับธรรมาภิบาลและต่อต้านคอร์รัปชันร่วมกันอีกมาก เช่น โครงการ ‘ข้อตกลงคุณธรรม’ ‘ฮั้วไม่จ่ายใต้โต๊ะ’ ‘ฉลากต้านโกง’ ‘กองทุนรวมธรรมาภิบาลไทย’ ‘หลักสูตรสุจริตไทย’ และการส่งเสริมให้บรรดาสมาคมวิชาชีพต่างๆ ได้ออกมาร่วมลงมือต้านโกงในบทบาทที่ตัวเองทำได้ เป็นต้น

 

ถึงเวลาที่เราต้องมาทำธุรกิจด้วยวิธีคิดใหม่ ที่ช่วยลดภาระในการวิ่งเต้นเส้นสาย ติดสินบน เพื่อทำให้ธุรกิจเป็นที่ยอมรับของสังคมและลูกค้า เป็นที่ชื่นชมของพนักงานและผู้เกี่ยวข้อง ให้ธุรกิจเติบโตอย่างยั่งยืนแทนการสร้างกำไรมากๆ แล้วในวันนี้

 

ดร. มานะ นิมิตรมงคล

เลขาธิการ องค์กรต่อต้านคอร์รัปชัน (ประเทศไทย)

 

 

 

 

#ร่วมเป็นคนไทยตื่นรู้สู้โกง

#ACTองค์กรต่อต้านคอร์รัปชัน

 

Follow LINE: http://bit.ly/2luX9Dt
Follow Facebook: http://bit.ly/2z1Dxvw